Krijgt de voorgestelde Wet proactieve dienstverlening SZW de zegen van Broeder Tuck?

Deze keer gaat broeder Tuck dieper in op de voorgestelde Wet proactieve dienstverlening SZW. Geeft onze netwerker voor de inclusieve arbeidsmarkt zijn zegen?

Gedurfd! Een overheid die er niet in slaagt om een grote fout in het verleden op te lossen omdat hun archieven en bestanden niet op orde zijn, stelt voor om de bestanden van diverse overheidsorganisaties in het kader van bemoeizorg voor ambtenaren doorzoekbaar te maken. Het kabinet wil met de voorgestelde Wet proactieve dienstverlening SZW namelijk bewerkstelligen dat gemeenten, het UWV en de SVB mensen actief kunnen wijzen op uitkeringen en voorzieningen waar ze mogelijk recht op hebben. Hiervoor wordt het uitwisselen en verwerken van persoonsgegevens mogelijk gemaakt. Toch sta ik hier niet onwelwillend tegenover. Immers iedere mogelijkheid om de bestaanszekerheid van iedereen die in Nederland woont, te borgen is belangrijk en dient goed bestudeerd te worden.

Is deze wetswijziging doelmatig?

Naast deze wetgeving loopt een traject voor een veel fundamentelere aanpassing van de sociale zekerheid. Is het dan doelmatig om deze wetswijziging door te gaan voeren? En hoe effectief is deze als de ongevraagde gegevensuitwisseling alleen in de kolom van de sociale zekerheid mogelijk is, terwijl de bestaanszekerheid ook afhankelijk is van vele factoren buiten het werkgebied van de sociale zekerheid? Denk hierbij aan de Belastingdienst, toeslagen, en volksgezondheid. Beide zijn van cruciaal belang voor gezond en menswaardig leven in een van de welvarendste landen van de wereld. Uitwisseling met maximale privacy garanties met de Belastingdienst is cruciaal voor het daadwerkelijk aanpakken van het niet-gebruik van regelingen. Bij het verder lezen vallen nog een paar zaken op. De onderbenutting van de regelingen neemt toe, naarmate er meer kennis en activiteit van de betrokken burger gevraagd wordt. Ook wordt er gesproken over allerlei technische aspecten van de wet maar nergens staat welke signalen aanleiding kunnen zijn voor een proactief onderzoek.

Het vertrouwen in de overheid versterken

Om nu het vertrouwen in de overheid te versterken zouden er wat mij betreft aan drie voorwaarden voldaan moeten worden:

De werkwijze en de uitvoering worden in de wet zelf vastgelegd in plaats van in een ministeriele regeling. Dat zorgt ervoor dat beleidsveranderingen moeilijker worden en het democratisch toezicht in tact blijft.
Er moet expliciet in de wet worden opgenomen dat uitkomsten uit een dergelijk onderzoek alleen gebruikt worden indien deze in het voordeel van de betreffende persoon zijn. Indien er negatieve signalen zijn, dient het onderzoek gelijk gestopt te worden en de vergaarde kennis vernietigd te worden. Gewoon om misbruik van de wetgeving uit te sluiten.
De aanleidingen voor een dergelijk onderzoek moet limitatief zijn. Om ervoor te zorgen dat er geen misbruik van gemaakt wordt en om de gedachtenvorming van de richting van de werkwijze van de uit te voeren onderzoeken te stimuleren.

Een bureaucratisch instrument?

In mijn ogen is dit op het eerste gezicht een sympathiek initiatief, maar de onverwachte effecten liggen op de loer. Nieuwe regelgeving om de gevolgen van oude op te vangen, maakt dat de wetgeving juist alleen maar complexer. Departement-overstijgende signalen blijven buiten beeld. De complexiteit van de wetgeving wordt niet aangepakt. In mijn ogen is het een bureaucratisch instrument dat geen direct antwoord geeft op de werkelijke vragen die spelen, maar als het helpt om onderbenutting tegen te gaan, is ook deze stap welkom.

Lees hier het wetsvoorstel: https://www.internetconsultatie.nl/wetproactievedienstverleningszw/b1 en laat Broeder Tuck per mail (w.vanspaendonck@breedweer.nl) weten wat jouw mening is